De eerste week van oktober staat ook wel bekend als de week van de valpreventie. Uiteraard gaat dat gepaard met cijfers van zowel het CBS als  van Veiligheid.NL om de omvang van het probleem te meten. CBS publiceert de cijfers in alle leeftijdscategorieën en Veiligheid.NL beperkt zich in de leeftijdscategorie 65+ en geeft uitgebreidere informatie over val ongelukken zoals ook het aantal personen, die op de SEH (Spoed Eisende Hulp) terecht komen. In 2024 zijn bijvoorbeeld 119.000 65-plussers bij de SEH voor behandeling geweest na een val:  elke 4 minuten een. De hierbij gemaakte extra medische kosten bedragen 1,5 miljard euro. Dit is ongeveer € 30,- per zorgpolis.

Bij de gepubliceerde cijfers van zowel CBS als Veiligheid.NL zijn geen verkeersongevallen   meegeteld en gaat het dus om ongevallen in en om de woning en geen e-bikes ongevallen in het verkeer of iets dergelijks, CBS komt dan op een aantal overlijdens door een val in alle leeftijdscategorieën op 7300 en veligheid.nl op 7115 in de categorie 65+. Dus onder de 65 jaar zijn maar 185 overlijdens te betreuren. Kortom: met het stijgen der jaren neemt het overlijdensrisico toe. Reeds enige jaren zijn er ook voor ouderen een aantal bewegingscursussen zoals in Best Project TOM, Blijf in Balans, Caesargroepscursus, Voel  je Fit , fiets- en wandelclubs ouderenorganisaties etc. Ook het laatste kabinet Rutte heeft een aantal miljoenen beschikbaar gesteld voor een bewegingsprogramma  zoals benoemd in het Iza en verder uitgewerkt in SPULK en Gala.

Toch neemt het aantal valongevallen en de overlijdens daarmee relatief meer toe dan de toename van het aantal ouderen in Nederland. Wat betreft de Gemeente Best betekent dit, dat er jaarlijks 12 tot 13 inwoners overlijden door een noodlottige val. (7115 : 18.100.434 inwoners NL) x 31.676 inw.Best) = 12,45.  Dit zijn cijfers CBS per 1-8-2025.

Niet voor niets noemt Veiligheid. NL het overlijdenscijfer met de toevoeging  “in en om de woning”. Hiermee wil zij aangeven, dat de valrisico’s vooral in en om de woning te vinden zijn. Te denken valt aan te hoge drempels bij de voor- en achterdeur, maar ook in huis.  Te smalle deuren ( standaard 83) in plaats van 93 cm breed, dubbele trapleuningen, te hoge keukenkasten zodat altijd een stoel of trap nodig is. Geen inloopdouche maar een douchecabine met te hoge instap of een ligbad. Stopcontacten laag aan de vloer in plaats van op 1.25 meter  hoogte, Geen antislip op de traptreden, douche- en keukenvloer, beugels in de douche, bij de trap en de w.c. etc.etc. Uit mijn ervaringen met huistesten in Best ben ik dit veelvuldig tegengekomen.

Met andere woorden kan er veel leed voorkomen worden, door de woning waar nodig aan te (laten) passen. En ja, dat kost geld maar is goed besteed als je lang in je eigen huis wilt blijven wonen.  De Gemeente Best had geld besteedbaar gesteld in de vorm van een Stimuleringslening zodat iedereen de woning zou kunnen aanpassen. Tot mijn grote verbazing heeft in mei/juni 2025 de gemeenteraad niet gekozen voor een verbeterde versie van de stimulering lening, maar bij zogenaamd gebrek aan belangstelling (3 afgekeurde aanvragen in 5 jaar) de stimuleringslening af te schaffen, terwijl de cijfers elk jaar weer aangeven dat woningaanpassing zeer gewenst is. Het is meer een kwestie van promotie en stimulering denk ik. 

Vergeleken met de brandpreventie komt de valpreventie er in Best bekaaid af. Een fatale woningbrand zou cijfermatig in Best eenmaal in de 16 jaar voorvallen  en dan nog vaak vanwege suïcidale of criminele (cobra’s) redenen, waartegen geen preventie bestand is. Het zou dus de Gemeente sieren om ook in de bouwbesluiten minder aandacht aan brandpreventie en meer aan valpreventie te schenken en te controleren om niet de verdenking op je bord te krijgen, dat je als gemeente medeverantwoordelijk bent aan de 12 tot 13 ongeval overlijdens door te weinig actie in deze te ondernemen.  In ieder geval redenen te over om in actie te komen. 

Leo van Zeeland, woonadviseur SRB